Manipularz to jeden z kapłańskich atrybutów, który zalicza się obecnie do bogatego zbioru, jaki tworzą szaty liturgiczne stosowane przez duchownych należących do wyznania rzymskokatolickiego. Został zaliczony w ten poczet stosunkowo późno, bo dopiero w V wieku.
Tak jak szaty liturgiczne posiadają długą historię w religii chrześcijańskiej, także dzieje manipularza sięgają czasów antycznych i dlatego jego nazwa tak wyraźnie nawiązuje do słownictwa łacińskiego.
Forma manipularza nawiązuje do haftowanej chusty, jaką rzymscy dostojnicy wiązali sobie na przegubie ręki. Chcąc opisać jego wygląd, wypada powiedzieć, że w pewnym stopniu przypomina on stułę, czyli długą szarfę, noszoną przez kapłanów na szaty liturgiczne. Manipularz również ma kształt długiej, bo około metrowej wstęgi, szerokiej na około dziesięć centymetrów. Jest jednak znacznie bardziej zdobiony, często jego brzegi są obszywane złotą nicią. Kapłani noszą go również podobnie, jak stułę – na szaty liturgiczne, ponieważ zawieszają go na szyi, a końce wstęgi pozostawiają po przedniej stronie tułowia. Subtelna różnica polega jednak na tym, że jeden z końców manipularza przewieszany jest przez nadgarstek duchownego. W tym sposobie noszenia kryje się tajemnica obco brzmiącej nazwy tego atrybutu. Manus to w języku łacińskim określenie ręki, zaś przymiotnik plenus oznacza tyle, co pełny. W swobodnym tłumaczeniu można więc potraktować manipularz jako wskazanie, iż ręka ziemskiego przedstawiciela Chrystusa jest pełna szczodrobliwości dla wiernych, a jednocześnie także wskazuje, że jest pełna pracy, symbolizując tym samym nieustający trud pracy duszpasterskiej.
Istnieje też taka wykładnia symboliczna, która wiąże manipularz z więzami, jakie miał na sobie Chrystus podczas swojej męki. Wstęga ta oplata bowiem ciało kapłana, a na przegubie ręki ciąży niczym kajdany, nałożone na ręce Zbawiciela. Atrybut ten tworzył obowiązkowe szaty liturgiczne do 1969 roku. Od tamtej pory jego stosowanie jest kwestią dowolną, pozostawioną wyborowi samych duchownych. Wyjątek stanowią nadzwyczajne uroczystości – wówczas obecność manipularza jest niezbędna.